Zasiłek opiekuńczy - pytania i odpowiedzi

Zasiłek opiekuńczy, wypłacany przez ZUS, przeznaczony jest dla pracownika, który musiał zaopiekować się członkiem rodziny i z tego tytułu otrzymał zwolnienie z wykonywania pracy. Jakie warunki trzeba spełnić? Czy przysługuje on wszystkim? W jakiej kwocie? Rozwiewamy wątpliwości.

Kto ma prawo do zasiłku?

Zasiłek opiekuńczy jest finansowany przez ZUS z ubezpieczenia chorobowego, dlatego prawo do tego świadczenia ma każdy, kto jest objęty tym ubezpieczeniem: nie tylko pracownik, objęty ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo, ale również zleceniobiorca czy przedsiębiorca, zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego dobrowolnie.

W jakich okolicznościach?

Ideą zasiłku opiekuńczego jest wypłata świadczenia dla osoby, która rezygnuje z pracy (bądź wykonywania działalności), aby osobiście opiekować się osobą chorą (niezdolną do pracy) lub małym dzieckiem. Zasiłku opiekuńczego nie należy mylić z tzw. „opieką”, czyli 2 dniami dodatkowego urlopu na opiekę nad dziećmi do lat 14. Istotnym warunkiem wypłaty tego świadczenia jest brak innej osoby w gospodarstwie domowym, która mogłaby się chorym opiekować.

Na jak długo?

Maksymalny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego to 60 dni kalendarzowych na rok, jeżeli opieka jest sprawowana nad zdrowym dzieckiem do lat 8 (w razie niespodziewanego zamknięcia przedszkola, czy choroby niani) lub chorym dzieckiem do lat 14. Jeżeli opiekujemy się chorą osobą w wieku powyżej 14 lat, np. współmałżonkiem – wtedy maksymalny okres wypłaty zasiłku jest ograniczony do 14 dni kalendarzowych. Ważne: Limit ten przysługuje na gospodarstwo domowe (nie na osobę!), na jeden rok kalendarzowy.

Odrębnym limitem (8 tygodni) objęty jest przypadek, gdy opieka jest sprawowana nad noworodkiem, którego matka pozostaje w szpitalu.

W jakiej kwocie?

Wysokość zasiłku opiekuńczego jest obliczana na takich samych zasadach, jak zasiłek chorobowy. Podstawowym działaniem jest obliczenie średniej kwoty podstawy, od której były opłacane składki na ubezpieczenie chorobowe w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc zdarzenia. Od takiej średniej, po odjęciu 13,71%, a następnie przemnożeniu przez 80% – otrzymujemy kwotę zasiłku brutto.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Aby uzyskać zasiłek opiekuńczy, należy dostarczyć do ZUS następujące dokumenty:

• zaświadczenie lekarskie na druku ZLA (czyli zwolnienie lekarskie, które od zwolnienia na czas choroby różni się tym, że zawiera wskazanie osoby pozostającej pod opieką),
• wypełniony formularz ZUS Z-15.