Z dniem 1 stycznia 2025 r. obowiązuje nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Zaszło w niej wiele zmian o różnym charakterze. Warto poznać nową PKD 2025 z uwagi na to, iż już rozpoczął się okres dostosowawczy z klasyfikacji PKD 2007 do PKD 2025.
Warto wiedzieć od kiedy PKD 2025 muszą stosować nowe podmioty, a od kiedy podmioty prowadzące przed 2025 r. działalność gospodarczą.
Słowo o Polskiej Klasyfikacji Działalności
Polska Klasyfikacja działalności grupuje w sposób uporządkowany wykaz kodów opisujących poszczególne rodzaje działalności.
Polska Klasyfikacja działalności (zwana dalej PKD) informuje z uwzględnieniem kryteriów podobieństwa wykazy kodów rodzajów działalności w poszczególnych grupach.
Kody PKD służą nie tylko do tworzenia i rozpowszechniania statystyk czy analiz, ale są również bardzo często stosowane w różnego rodzaju dokumentacjach urzędowych jak i firmowych z uwagi na to, iż informują o rodzaju prowadzonej działalności (rodzaju sprzedawanych towarów lub usług).
Struktura numeru PKD 2025 |
|
X | SEKCJA |
99 | DZIAŁ |
99.9 | GRUPA |
99.99 | KLASA |
99.99.A | PODKLASA - POZIOM KRAJOWY |
Przykładowy numer PKD w sekcji F – BUDOWNICTWO wraz z objaśnieniem tego rodzaju działalności:
- 00.A à Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych.
Przykładowy numer PKD 2025 |
||
F | SEKCJA | Budownictwo |
41 | DZIAŁ | Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych |
41.0 | GRUPA | Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych |
41.00 | KLASA | Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych |
41.00.A | PODKLASA - POZIOM KRAJOWY | Podklasa ta obejmuje roboty budowlane związane ze wznoszeniem kompletnych budynków mieszkalnych oraz ich rozbudowę, przebudowę. |
Podstawą prawną nowej PKD 2025 jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) z dnia 18.12.2024r. (Dz.U. 2024 poz. 1936 zwanego dalej Rozporządzeniem).
Do czego służy Polska Klasyfikacja Działalności?
Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) najczęściej używana jest w statystyce. Główny Urząd Statystyczny na podstawie PKD jest w stanie przeanalizować i utworzyć różnego rodzaju zestawienia prezentujące podział podmiotów ze względu na stosowane PKD.
PKD stosowana jest do określenia przedmiotu prowadzonej działalności w ewidencji CEIDG czy rejestrach KRS.
PKD używana jest w bardzo dużej liczbie różnego rodzaju formularzy podatkowych, ewidencyjnych, rejestracyjnych czy sprawozdawczych.
PKD stosowana jest również w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej – US, ZUS, PFRON, REGON.
Jednym z mniej znanych zastosowań PKD jest ustalenie wysokości składki wypadkowej w zależności od posiadanego kodu PKD. ZUS zajął w tej kwestii stanowisko jak stosować w aspekcie ustalania składki wypadkowej nowe PKD 2025.
Podstawowe zasady stosowania Polskiej Klasyfikacji Działalności
Osoby fizyczne, prawne, jednostki nieposiadające osobowości prawnej zobowiązane są na etapie rozpoczęcia działalności wybrać przynajmniej jeden kod PKD.
Bardzo rzadko zdarza się, iż podmioty prowadzą wyłącznie jeden rodzaj działalności albo inaczej decydują o wyborze wyłącznie jednego PKD.
Jeżeli tak jest to ich PKD stanowi tzw. przeważający kod PKD.
Jednakże w większości przypadków podmioty wybierają więcej niż jeden kod PKD – patrząc na niedaleką przyszłość prowadzonej działalności.
Wyszukiwarka kodów dostępna jest pod tym linkiem:
https://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc-statystyki-publicznej/rejestr-regon/pkd-2025/
W takim wypadku pośród kilku kodów, które chcą zastosować, muszą wybrać:
- kod PKD dla działalności przeważającej – to działalność stanowiąca główny i największy udział w całości prowadzonej działalności,
- kod PKD dla działalności pomocniczej – to działalność lub wiele działalności, która ma za zadanie być wsparciem dla działalności głównej.
Podmiot może prowadzić wiele działalności, stąd wprowadzono obowiązek rozgraniczenia jednego PKD dla działalności przeważającej, a pozostałe kody PKD dla działalności pomocniczej.
Wyboru albo zmian kodów PKD podmioty dokonują w rejestrze:
- CEIDG – jednoosobowa działalność, wspólnicy spółki cywilnej
- KRS – pozostałe spółki i niektóre podmioty.
Od kiedy podmioty są zobowiązane stosować nowe PKD 2025?
Zgodnie z ww. Rozporządzeniem równocześnie ze stosowaniem klasyfikacji PKD 2025 w:
- statystyce,
- ewidencji i dokumentacji
- rachunkowości,
- urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej
– można stosować klasyfikację PKD 2007 do działalności oznaczonej zgodnie z tą klasyfikacją przed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia, jednak nie dłużej niż do dnia 31.12.2026 r.
Zatem ustawodawca wprowadził okres karencji, w którym można stosować obie klasyfikacje z jednoczesnym wskazaniem kierunku przechodzenia na nową PKD 2025r. – najdalej do dnia 31.12.2026 r.
Nowe PKD 2025 obowiązuje od dnia 01.01.2025 r.
Ustawodawca zwraca przy tym uwagę na stosowanie kodów PKD wobec podmiotów, z podziałem na ich właściwy rejestr, którym może być:
- KRS,
- CEIDG.
PKD 2025, a więc nowe kody PKD, muszą już stosować podmioty, które powstały od dnia 01.01.2025 r. Dotyczy to podmiotów, dla których właściwą ewidencją jest zarówno CEIDG, jak i KRS.
To jednak nie wszystko.
Podmioty, które już funkcjonowały przed dniem 01.01.2025r. (w CEIDG lub w KRS), muszą pamiętać, iż gdy w tych rejestrach dokonają jakiejkolwiek zmiany, np. adres siedziby, udziałowców itd., to będą zobligowane do uaktualnienia kodów PKD już według standardu PKD 2025. To samo tyczy się podmiotów, które dokonują wykreślenia wpisu z CEIDG z opcją zmiany danych.
Co jeszcze?
Podmioty wykonujące działalność, które po dniu 01.01.2025 r. złożyły wniosek o zmianę wpisu w CEIDG, mogą stosować klasyfikację PKD 2007 równocześnie ze stosowaniem klasyfikacji PKD 2025 do działalności oznaczonej zgodnie z tą klasyfikacją przed dniem 01.01.2025 r., jednak nie dłużej niż do dnia dokonania zmiany w tej ewidencji.
Co niezwykle ważne do wniosków o wpis w CEIDG lub krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej, złożonych przed dniem 01.01.2025r., stosuje się przepisy dotychczasowe.
Podmioty wpisane do KRS lub krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, które po dniu po dniu 01.01.2025 r., a przed dniem 01.01.2027r., złożyły wniosek o zmianę wpisu w zakresie dotyczącym zmiany przedmiotu działalności według PKD, stosują już wówczas klasyfikację PKD 2025.
Do postępowań o wpis w KRS albo o zmianę wpisu w zakresie dotyczącym przedmiotu działalności w tym rejestrze, wszczętych i niezakończonych przed dniem 01.01.2025r., stosuje się już nowe kody PKD.
Należałoby zapytać jeszcze – co ze składką wypadkową, która jest ustalana u niektórych podmiotów także na podstawie PKD?
ZUS na swojej stronie określił, iż płatnicy składek, którzy:
- rozpoczęli działalność przed 2025r. stosują w okresie od dnia 01.01.2025 r. do dnia 31.12.2026 r. do ustalenia rodzaju przeważającej działalności wyłącznie klasyfikację PKD 2007,
- rozpoczynają działalność po dniu 01.01.2025r., stosują w okresie od dnia 01.01.2025 r. do dnia 31.12.2026 r. do ustalenia rodzaju przeważającej działalności klasyfikację PKD 2007 w oparciu o klucze przejścia (powiązań) pomiędzy PKD 2025 i PKD 2007, stanowiące integralną część klasyfikacji PKD 2025r.
Warto odnotować, iż gdy wszystkie podmioty zobowiązane do zmian kodów PKD na PKD 2025 nie dokonają tego ostatecznie do dnia 31.12.2026r., wówczas system automatycznie przetworzy stosowane dotychczas kody na kody PKD 2025.
Najważniejszy obraz zmian w stosunku do PKD 2007
Najistotniejsza zmiana w stosunku do stosowanego aktualnie jeszcze PKD 2007 odnosi się do działalności usługowej w zakresie pośrednictwa, dla której utworzono nowe podklasy.
Nowe podklasy w zakresie pośrednictwa w PKD 2025 |
|
Nowy kod PKD 2025 | Opis działalności |
35.40.Z | Działalność brokerów i agentów w zakresie energii elektrycznej i gazu ziemnego |
43.60.Z | Pośrednictwo w zakresie specjalistycznych usług budowlanych |
47.91.Z | Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej niewyspecjalizowanej |
47.92.Z | Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej wyspecjalizowanej |
52.31.Z | Pośrednictwo w transporcie towarów |
52.32.Z | Pośrednictwo w transporcie pasażerskim |
53.30.Z | Pośrednictwo w zakresie działalności pocztowej i kurierskiej |
55.40.Z | Pośrednictwo w zakwaterowaniu |
56.40.Z | Pośrednictwo w zakresie działalności usługowej związanej z wyżywieniem |
61.20.Z | Działalność w zakresie odsprzedaży usług telekomunikacyjnych oraz pośrednictwo w telekomunikacji |
68.31.Z | Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami |
74.91.Z | Działalność rzeczników patentowych i działalność marketingowa |
77.51.Z | Pośrednictwo w wynajmie i dzierżawie samochodów osobowych, samochodów kempingowych i przyczep |
77.52.Z | Pośrednictwo w wynajmie i dzierżawie pozostałych dóbr materialnych oraz niefinansowych wartości niematerialnych i prawnych |
-82.40.Z | Pośrednictwo w zakresie działalności wspomagającej prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane |
85.61.Z | Pośrednictwo w zakresie prowadzenia kursów i korepetycji |
86.97.Z | Pośrednictwo związane z działalnością lekarską, dentystyczną i pozostałą działalnością w zakresie opieki zdrowotnej |
87.91.Z | Pośrednictwo w zakresie pomocy społecznej z zakwaterowaniem |
95.40.Z | Pośrednictwo w naprawie i konserwacji komputerów, artykułów użytku osobistego i domowego oraz pojazdów silnikowych, w tym motocykli |
96.40.Z | Pośrednictwo w zakresie usług indywidualnych |
Pozostałe niektóre zmiany w poszczególnych sekcjach polegają m.in. na:
- połączeniu niektórych klas np. klas 01.63 „Działalność usługowa następująca po zbiorach” i 01.64 „Obróbka nasion dla celów rozmnażania roślin” (PKD 2007) w jedną klasę – 01.63 „Działalność usługowa następująca po zbiorach oraz obróbka nasion dla celów rozmnażania roślin,
- usunięciu niektórych grup, np. grupa 41.1 „Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków” oraz klasa 41.10 „Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków”,
- restrukturyzacji działu 62 – zmiana kodów, nazw, zawartości grupowań: „Działalność związana z programowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana”,
- przeniesieniu do nowej klasy np. klasa 41.10 „Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków” (PKD 2007) została przeniesiona do nowej klasy 68.12 „Realizacja projektów budowlanych” w ramach grupy 68.1 „Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości na własny rachunek oraz realizacja projektów budowlanych”,
- wyeliminowaniu podziału handlu detalicznego ze względu na miejsce sprzedaży, to jest w sklepach (odpowiednie podklasy grup 47.1–47.7 PKD 2007) lub poza siecią sklepową (odpowiednie podklasy grup 47.8–47.9 PKD 2007). Usunięto dotychczasowe grupy 47.8 „Sprzedaż detaliczna prowadzona na straganach i targowiskach” oraz 47.9 „Sprzedaż detaliczna prowadzona poza siecią sklepową, straganami i targowiskami” (PKD 2007), a działalność handlu detalicznego ujęto w odpowiednich podklasach według rodzajów sprzedawanych towarów,
- utworzeniu nowej grupy 95.3 „Naprawa i konserwacja pojazdów silnikowych, w tym motocykli” (PKD 2025) zawierającą 2 klasy 95.31 „Naprawa i konserwacja pojazdów silnikowych, z wyłączeniem motocykli” i 95.32 „Naprawa i konserwacja motocykli” (obie przeniesione z dotychczasowego działu 45 PKD 2007),
- zmianie kodu klasy 43.29 „Wykonywanie pozostałych instalacji budowlanych” (PKD 2007) na 43.24 „Wykonywanie pozostałych instalacji budowlanych” (PKD 2025). Z 43.29 (PKD 2007) wyłączono działalność montażu izolacji, którą przeniesiono do nowej klasy 43.23 „Montaż izolacji”,
- zmianie nazwy Sekcja G –z „Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle” (PKD 2007) na „Handel hurtowy i detaliczny” (PKD 2025) (działy 46-47),
- zmianie zawartości i nazw grupowań w dziale 38: grup 38.2 „Przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów” i 38.3 „Odzysk surowców”, klas 38.21 „Obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne” i 38.22 „Przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych” (PKD 2007) na grupy 38.2 „Odzysk związany z odpadami” i 38.3 „Unieszkodliwianie odpadów bez odzysku”, klasy 38.21 „Odzysk surowców”, 38.22 „Odzysk energii” (PKD 2025). Utworzenie nowej klasy 38.23 „Pozostały odzysk związany z odpadami”,
- wielu pozostałych modyfikacjach.
Krzysztof Ulicki
Główny Księgowy
Krzysztof Ulicki
Główny Księgowy