Czy można wrócić do zwolnienia z VAT?

Prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł, przy czym do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Tak stanowi art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, limit obrotów uprawniający przedsiębiorcę do korzystania ze zwolnienia podmiotowego ustalany jest proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia działalności gospodarczej w danym roku podatkowym.

Limit uprawniający do korzystania ze zwolnienia z VAT wylicza się wówczas w następujący sposób:

(200 000 zł * liczba dni prowadzenia działalności gospodarczej, jaka pozostała do końca roku ) / liczba dni w roku podatkowym.

Podkreślić należy, że nie każdy przedsiębiorca ma prawo do stosowania zwolnienia podmiotowego z VAT. W art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wymieniono szereg czynności, których wykonywanie obliguje przedsiębiorcę do rejestracji jako czynny podatnik VAT przed dokonaniem pierwszej sprzedaży określonego rodzaju towarów lub usług podlegających opodatkowaniu VAT – bez względu na wartość sprzedaży. Zwolnienia podmiotowego z VAT nie stosuje się m.in. do podatników świadczących usługi prawnicze, doradcze, jubilerskie, ściągania długów czy dokonujących dostaw nowych środków transportu.

Przedsiębiorcy nie wykonujący czynności wymienionych w  art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, mają prawo stosować zwolnienie podmiotowe z VAT do momentu:

• przekroczenia wspomnianego limitu 200 000 zł w skali roku, lub
• rozpoczęcia dokonywania dostaw towarów albo świadczenia usług z art. 113 ust. 13 ustawy, lub
• dobrowolnej rezygnacji ze zwolnienia z VAT.

W przypadku przekroczenia limitu zwolnienia z VAT, zwolnienie to traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono kwotę limitu uprawniającego przedsiębiorcę do zwolnienia podmiotowego z VAT. Rejestracji do VAT należy dokonać przed dniem, w którym nastąpi utrata prawa do zwolnienia, czyli przekroczony zostanie limit zwolnienia z VAT.

W przypadku natomiast rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego z VAT, przedsiębiorca składa zawiadomienia na piśmie o zamiarze rezygnacji ze zwolnienia do naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia. Zarówno utrata jak i rezygnacja ze zwolnienia z VAT, oznacza konieczność złożenia formularza VAT-R, stanowiącego podstawę rejestracji podatnika jako podatnik VAT czynny.

Podatnicy, którzy utracili prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT w wyniku przekroczenia limitu sprzedaży w wysokości 200 000 zł w skali roku lub dobrowolnie zrezygnowali z tego zwolnienia, mają prawo „powrócić” do zwolnienia z VAT przy spełnieniu określonych warunków.

Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze, że ponowne skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT jest możliwe nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia. Tak stanowi art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że aby „powrócić” do zwolnienia z VAT musi upłynąć pełny rok kalendarzowy. Ponadto warunkiem ponownego skorzystania ze zwolnienia z VAT jest nieprzekroczenie limitu obrotów określonego w ustawie o podatku od towarów i usług wynoszącego 200 000 zł w skali roku oraz niewykonywanie czynności wyłączających stosowanie zwolnienia, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Przykład

Pan Henryk ze względu na przekroczenie limitu sprzedaży uprawiającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT, utracił prawo do tego zwolnienia w maju 2023 roku. Czy możliwy jest „powrót” do zwolnienia z VAT po upływie 12 miesięcy, czyli jeszcze w 2024 roku?

Ponowne skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT przez podatnika, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku jest możliwe, jednak nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia. Oznacza to, że Pan Henryk może „powrócić” do zwolnienia z VAT najwcześniej od 1 stycznia 2025 roku, oczywiście o ile w 2024 roku przedsiębiorca nie przekroczy określonego w przepisach ustawy o VAT limitu wartości sprzedaży wynoszącego 200 000 zł w skali roku.

W związku z wątpliwościami podatników Ministerstwo Finansów wydało interpretację ogólną w sprawie określenia terminu ponownego skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia.

W interpretacji ogólnej wyjaśniono, że obowiązujące przepisy dotyczące ponownego skorzystania ze zwolnienia z VAT wyznaczają jedynie początkowy moment, od którego podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia, co oznacza, że ponowne objęcie zwolnieniem podmiotowym z VAT może mieć miejsce od początku dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 ustawy o VAT okresie karencji.

W celu ponownego skorzystania ze zwolnienia z VAT po utracie prawa do zwolnienia lub rezygnacji z tego zwolnienia, podatnik składa formularz VAT-R w trybie aktualizacji danych. Decydując się na „powrót” do zwolnienia z VAT należy mieć na uwadze konieczność dokonania ewentualnych korekt uprzednio odliczonego podatku naliczonego.